. دانشجوی دکتری رشتة: قرآن و علوم گرایش مدیریت، مجتمع آموزش عالی علوم انسانی- اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه
چکیده
نظریه آشوب محصول عدم دید مکانیکی و خطی به امور و سازمان است. این نظریه توسط هواشناسان، ریاضیدانان، فیزیکدانان و زیست شناسان به جامعه علمی عرضهشده است. نظریه آشوب با ویژگیهای؛ اثر پروانهای، خود مانایی، جاذبههای غریب و... در تعارض با تئوریهای مدیریت کلاسیک و آموزههای ثابت و تغییرناپذیر دین اسلام است؛ اما علم مدیریت با عدول از فیزیک نیوتنی به فیزیک کوانتومی در بسیاری از جهات با نظریه آشوب هماهنگ و اشتراک پیداکرده است. اندیشمندان مسلمان دین اسلام را آخرین، کاملترین و دین جاوید میدانند؛ بنابراین آموزههای متغیر اسلامی میتواند اشتراک مایی با نظریه آشوب داشته باشد؛ زیرا احکام متغیر در اسلام محصول اجتهاد و تلاش فقیه در متون و متغیر دانستن زمان، مکان، ملاک حکم و... در استنباط حکم از متون است. درواقع اسلام زمان، مکان، ملاک حکم و ... خطی و ثابت نمیداند. استنباط جزئیات حکم را به عهده فقیه جامعالشرایط گذاشته است تا پایایی و پویایی دین تضمین شود؛ اما با توجه به برخی از ویژگیها نظریه آشوب هیچ شباهتی با دین اسلام نخواهد داشت.