نقش باورهای اسلامی در بهبود رفتار کارکنان
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکترای قرآن و علوم _ گرایش مدیریت
چکیده
رفتار و عملکرد مطلوب کارکنان از موضوعات جدی و مورد علاقۀ مدیران در سازمان ها است. آمارهای حاصل از مطالعات و پژوهش های متعدد در جهان حاکی از آن است که در صد کمی از کارکنان با همۀ وجود خود کار می‌کنند و همۀ توان و تلاش خود را در قالب رفتارها و عملکردهای مطلوب و رضایت بخش صرف موفقیت سازمان شان می‌کنند. به همین دلیل است که شناخت ریشه های این رفتار و تبیین عوامل مؤثر بر آن ها ضرورت پیدا می‌کند. طراحی و به‌کارگیری شیوه های مؤثر در راستای بهبود و ارتقای عملکرد کارکنان از طریق تقویت باورهای اسلامی و نقش آن بر بهبود رفتار نیروی انسانی در سازمان هدفی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
پژوهش حاضر با روش تحلیل به مضمون(شبکۀ مضامین)، به صورت توصیف و تحلیل محتوای آیات مرتبط با موضوع پژوهش انجام گرفته است. مؤلفه های شناسایی شده تحت عنوان تأثیر باورهای اسلامی شامل محاسبه اعمال انسان، علم خداوند به عملکرد آشکار و پنهان انسان ثبت و ضبط عملکرد و معاد باوری مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجۀ به دست آمده حاکی از این است که نقش باورهای دینی و تأثیر آن در بهبود رفتار و عملکردکارکنان سازمان نقش مهم و اساسی دارد.
پژوهش حاضر با روش تحلیل به مضمون(شبکۀ مضامین)، به صورت توصیف و تحلیل محتوای آیات مرتبط با موضوع پژوهش انجام گرفته است. مؤلفه های شناسایی شده تحت عنوان تأثیر باورهای اسلامی شامل محاسبه اعمال انسان، علم خداوند به عملکرد آشکار و پنهان انسان ثبت و ضبط عملکرد و معاد باوری مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجۀ به دست آمده حاکی از این است که نقش باورهای دینی و تأثیر آن در بهبود رفتار و عملکردکارکنان سازمان نقش مهم و اساسی دارد.
کلیدواژه‌ها
1) قرآن کریم، ترجمۀ مکارم شیرازی، ناصر.
2) نهج البلاغه، ترجمۀ محمد دشتی.
3) ابوالعلائی، بهزاد(1393) توصیه هایی برای بهبود عملکرد و کارایی کارکنان بر اساس نظرسنجی از بیش از هزار مدیر و سرپرست، تدبیر، دوره ۲۵، شماره ۲۶۳.
4) احمدی، سید علی اکبر و دیگران(1393)، طراحی و تبیین الگوی مفهومی شایستگی‌های منابع انسانی در نهج البلاغه با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون و ISM، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال هفدهم، شماره 64.
5) آریان‌پور، منوچهر و دیگران(1385)، فرهنگ انگلیسی به فارسی، جلد 2، تهران، جهان رایانه، چاپ ششم.
6) اسماعیل زاده، محمد (1389)، بررسی مبانی و مفهوم توسعه از دیدگاه امام خمینی (ره) به منظور تبیین الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، معرفت، سال نوزدهم، شماره 157.
7) پارسا، محمد(1383)، زمینه روانشناسی نوین، تهران، بعثت، چاپ بیستم.
8) پژوهان، ایوب، رسولی، رضا(1394)، بررسی و توصیف مدیریت و مدیریت منابع انسانی از منظر قرآن کریم، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال چهارم، شماره 4، پیاپی 10.
9) تسلیمی، محمد سعید (1393)، تأثیر باورهای توحیدی بر چشم انداز سازمان، مدیریت در دانشگاه اسلامی 7/ سال 3، شماره 1.
10) حاجی‌زاده، حمید، نقش حسابرسی و محاسبۀ نفس در زندگی انسان، روزنامه کیهان، شماره 19765، 22/ 7/ 89 13.
11) حمدی، علیا و همکاران (1383)، مدیریت ارزشیابی تکیه بر ارزش‌های اسلامی، تهران، انتشارات تولید دانش.
12) درخشه، جلال، افتخاری، اصغر، ردادی، محسن (1394)، تحلیل مضمونی اعتماد در اندیشه آیت الله خامنه‌ای، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شمارة سوم.
13) دهخدا، علی اکبر(1334)، لغت نامه دهخدا، جلد 11.
14) روشبلاو، آن ماری و بورفیون، اُدیل(1371)، روانشناسی اجتماعی، سید محمد دادگران، تهران، مروارید، چاپ دوم.
15) زاهدی، شمس السادات و همکاران(1388)، فرهنگ جامع مدیریت، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ چهارم.
16) ساعتچی، محمود(1386)، روانشناسی کار(کاربرد روانشناسی در کار، سازمان و مدیریت)، تهران، نشر ویرایش، چ14.
17) شاهرودی، سید محمود(1382)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهلبیت(ع)، ج 2، انتشارات موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی.
18) عابدی جعفری، حسن و همکاران(1390)، تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دوم، شماره پیاپی 10.
19) عمید، حسن (1384)، فرهنگ عمید، جلد اول، تهران مؤسسه انتشارات امیر کبیر چاپ دهم.
20) قرائتى، محسن، تفسیر نور، 10جلد، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن - ایران - تهران، چاپ: 1، 1388.
21) گرجی، محمد باقر (1389)، بررسی رابطه روش‌هاشی ارزیابی عملکرد با بهبود عملکرد کارکنان، دو ماهنامه علمی – پژوهشی دانشور رفتار، سال هفدهم دوره جدید، شماره 44.
22) محمدی، ابوالفضل، حجازی فر، سعید، قاسمی نژاد، یاسر (1395)، باورهای مؤثر در هدایت و کنترل رفتارهای سازمانی از دیدگاه آیات منتخب قرآن کریم، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 24 ، شماره 1.
23) معین، محمد(1385)، فرهنگ فارسی(متوسط)، جلد اول، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
24) مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، ج 27، تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
25) موسی‌زاده، شهلا، علمی، محمود(1394)، بررسی رابطه بین سبک زندگی و باورهای دینی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورزقان «مطالعات جامعه‌شناسی» سال 8، شماره 29.
26) نوری، نجیب الله (1389)، نقش محاسبۀ نفس در تربیت اخلاقی، فصلنامۀ راه تربیت سال پنجم تابستان، شماره 11
)